درس فارسی سوم ابتدایی
اهداف درس
انتظار میرود پس از اجرای این روش، فراگیرندگان به موفقیت های زیر نایل آیند:
1.با یک واقعه مهم تاریخ انقلاب اسلامی ایران آشنا شوند.
2. هدف مردمی را که انقلاب کردند درک کنند.
3. دلیل قتل عام مردم بی گناه را به دست جلادان رژیم سابق بدانند.
4. به ظلم و ستم شاه و طرفداران او پی ببرند.
5. برای مقام شامخ شهدا احترا قایل شوند.
6. معنی واژه های ارمغان، شهادت، مظلوم و... را بدانند.
7. املای کلمات حق طلب، قوانین، شهداو... را یاد بگیرند.
8. وظیفه خود را در مقابل شهدا در چند جمله بیان کنند.
وسایل مورد نیاز
تصاویر یا پوستر هایی از میدان شهدا و چند شهید، میدان جنگ و...
فضا و مدل کلاس
کلاس معمولی و در صورت پرده خوانی، آمفی تاتر
راهبرد ایجاد انگیزه
معلم: بچه ها، شهر خود یا شهر دیگری را که به آن سفر کرده اید، در نظر بیاورید و چند میدان آن را نام ببرید.
بله، همانطور که بعضی از شما گفتید، میدان شهدا یکی از میدان هایی است که در بیشتر شهر هاوجود دارد. اما میدان بزرگی به همین نام در شهر تهران قرار داردکه چون با تمام میدان های دیگر تفاوت دارد ، با ماجرا های آن آشنا میشویم.
اجرای مراحل روش
مرحله اول :تدوین اهداف
مرحله تدوین اهداف را معلم انجام میدهد. این مرحله دو حالت دارد : اگر محتوای قصه برای قصه گویی آماده باشد ، معلم اهداف آن را استخراج میکند تا در نحوه ی اجرا به آنها توجه کند. اما اگر قرار باشد خود به تولید و ساخت محتوا بپردازد ، باید اهداف مورد نظر در تدریس را مشخص کند.
مرحله دوم: انتخاب نوع قصه
معلم باید برای انتخاب نوع قصه ،از میان انواع موجود، یکی را انتخاب کند یا به روشی تلفیقی بپردازد. اگر معلم توانایی قصه گویی همراه با تقلید صدا یا تقلید حرکات را داشته باشد، قصه گویی تلفیقی برای او مناسب تر است. در غیر این صورت، باید قصه گویی ساده را انتخاب کند.
مرحله سوم: ساخت قصه
بعضی اوقات، ساخت قصه بر اساس محتوا درس، به زمان زیاد و طراحی نیاز دارد. اما معلم توانا میتواند این کار را در چند دقیقه انجام دهد یا قصه را فی البداهه در ذهن خود بسازد و آن را بیان کند. در درس میدان شهدا، معلم میتواند پس از چند دقیقه مطالعه، نحوه قصه گویی را مشخص سازد.
مرحله چهارم: اجرای روش
معلم: خوب بچه های عزیز در سالهای گذشته وقتی که شما هنوز به دنیا نیامده بودید ، شاه ستمگری بر ایران حکومت میکرد. راستی بچه ها میدانستید شاه چه کسی است؟ آفرین! درست گفتید. این شاه، به مردم زور می گفت و آنها را اذیت میکرد. تا اینکه...
معلم باید قصه را با مهارت زیاد ادامه دهد و برای فعال تر کردن دانش آموزان، سوالاتی مطرح کند. او میتواند از روش بدیعه پردازی نیز استفاده کند و نقش ها را به فراگیرندگان بسپارد تا خود آنان قصه را پی بگیرند.
مرحله پنجم: نتیجه گیری
معلم(پس از پایان قصه): خوب، حالا که خیلی خوب دقت کردید، می خواهم نظر خود شما را هم بپرسم. راستی از این داستان چه نتیجه ای گرفتید؟ در حال حاضر چه احساسی دارید؟ امروز چه کلمات تازه ای یاد گرفتید؟
ارزشیابی پایانی
1.معنی کلمات زیر را بنویسید:
ارمغان رحمت شهدا مظلوم
2.ده کلمه مهم درس را در دفترچه های خود یادداشت کنید.
3. هدیه ی شهیدان به ما چیست؟
4. چرا شاه مردم را شهید کرد؟
5. یکی از شعار های مردم را در زمان انقلاب بنویسید.
6....
ارایه تکلیف
الف) تکلیف تمرینی
1.چرا مسلمانان آزاده از مرگ و شهادت نمیترسند؟
2. برای هر یک از کلمات زیر یک هم خانواده بنویسید:
قوانین لحظه آرام
3. چند کلمه بنویسید و آنها را با "زار" جمع کنید ; مانند: چمن +زار= چمنزار
4....
ب) تکلیف بسطی و خلاقیتی
1.درباره میدان شهدای تهران با بزرگتر های خود صحبت کنید و نتیجه این گفتگو ها را بنویسید.
2. چرا خیلی از شهر ها میدان شهدا دارند؟
3. یک بار از روی درس بخوانید و سعی کنید شما هم قصه ای برای آن بسازید.
4. از میدان شهدا یک نقاشی زیبا بکشید.
5....
روش تدریس اعضای تیم بر دو فرضیه استوار است: اولین فرضیه این است که هر یک از شرکت کنندگان قسمت متفاوتی از موضوع درس را که قرار است همه یاد بگیرند می خواند .دومین فرضیه این است که هر فرا گیر میتواند به اعضای تیم خود درس بدهد بنابر این هر عضو هم به عنوان معلم هم به عنوان شاگرد عمل می کند.
در این الگو به جای اینکه ابتدا معلم تدریس کند فراگیران نقش معلم را ایفا میکنند وتدریس توسط (اعضای تیم فرا گیران)انجام می شود وپس از ان معلم توضیحات ضروری و تکمیلی را برای انان ارائه می دهد به همین جهت این الگو را (تدریس اعضای تیم)نام نهاده اند .
مراحل اجرای طرح تدریس اعضای تیم
مرحله اول :آمادگی فردی
فعالیت معلم:
گروه بندی دانش اموزان در گروههای 5-4 نفری واختصاص شماره های 1،2،3،4. . . به گروه ها
تدوین قوانینی که گروه ها ملزم به رعایت آنها هستند .مانند:یاداشت برداری ، بحث وگفتگو به طورآهسته زمان بندی هر مرحله و. . تقسیم متن درس به بخش های مستقل وتقریبامساوی
تعیین یک بخش از موضوع جهت مطالعه فردی برای هر فرا گیر
فعالیت دانش آموز :
مطالعه بخش اختصاص داده شده به هر شماره به صورت فردی
یاداشت برداری وخلاصه نویسی متن اختصاصی
مرحله دوم: کار تیمی
فعالیت معلم :
هدایت دانش امزان برای حضور در گروه های جدید
کنترل کلاس وبرقراری ارامش
نظارت بر اجرای فعالیت های گروه ها
فعالیت دانش آموزان:
تشکیل گروه های هم شماره
تدریس هر یک از دانش اموزان برای اعضای گروه جدید
بحث وتبادل نظر بین اعضای تیم جدید ونتیجه گیری
تشکیل گروه های اولیه(برگشت به گروه اولیه)
تدریس قسمت های مختلف ببرای گروه
مرحله سوم:آزمون
فعالیت معلم:
طراحی سوال های ازمون
ارائه ی سوال وبرگزاری ازمون
تعیین زمان مناسب برای پاسخ گویی به سوال ها
ارائه کلید سوال ها
ارزیابی از تدریس در گروه ها
فعالیت دانش اموز:
پاسخ گویی به سوال های طراحی شده
تصحیح پاسخ نامه ی خود (خود ارز یابی)
محاسبه ومعدل گیری از نمرات فردی وگروهی
مرحله ی چهارم :نقد وبر رسی
فعالیت معلم :
بررسی وضعیت نمرات فردی و گروهی دانش اموزان
کمک به گروه ها برای پیدا کردن مشکلات اعضای گروه ورفع ان ها
فعالیت دانش اموز:
بررسی وضعیت نمرات فردی و گروهی خود
بر طرف نمودن مشکلات احتمالی خود ویا اعضای گروه در ارتباط با قسمت های مختلف درس
نقد وبررسی کیفیت اجرای اعضای تیم
مرحله ی پنجم:جمع بندی
فعالیت معلم:
انتخاب یک نفر از هر گروه به صورت تصادفی یا انتخابی برای تدریس قسمت های مختلف
هدایت ورهبری بحث گروهی
اختصاص فرصت کافی برای پرسش و پاسخ
ارائه توضیحات تکمیلی
فعالیت دانش اموزان:
تدریس توسط دانش اموزان منتخب یا داوطلب برای کلاس
گزارش بازدید از نیروگاه شهید رجایی
دبیر فیزیک دبیرستان، یک سری از بچه ها را برای بازدید از نیروگاه به آنجا برد.
ساعت 7 صبح ما جلوی در مدرسه منتظر مینی بوس بودیم و بالاخره همراه معاون مدرسه و دبیر فیزیک راهی نیروگاه شدیم. بعد از اینکه به نیروگاه رسیدیم شخصی برای راهنمایی همراه ما آمد و تمام قسمت های نیروگاه را به ما نشان داد و مراحل کار این نیروگاه را به ما توضیح داد. یک سری از بچه ها به دقت گوش میکردند و یادداشت میکردند و یک سری که فقط برای خوش گذرانی آمده بودند مشغول عکس برداری و بازی گوشی بودند. در آخر برای صرف ناهار ما را به سلف نیروگاه بردند و پذیرایی کردند.
فیلم سفید مثل گچ فیلمی بود که معنای عمیقی داشت. متاسفانه خیلی از معلمان به دلیل حاشیه های زندگی و یا دور بودن از هنر معلمی بچه ها را درک نمی کنند و حوصله ی بررسی دلیل ناتوانی و یا فرار بچه ها از مدرسه را ندارند در حالی که در بیشتر مواقع دلیل عقب ماندگی بچه ها ما معلمان هستیم.
مانند این فیلم که این شاگرد از توانایی بالایی برخوردار است در صورتی که درکش نمی کنند.
معلم های عزیز بیایید همه ی کودکان را در زمینه ای که استعداد دارند به موفقیت برسانیم نه فقط کسانی که 20 میگیرند.
یکی بود یکی نبود.
راوی: یک روز موش کوچولویی در میان باغ بزرگی می گشت و بازی می کرد که صدایی شنید:
میو میو.
راوی: موش کوچولو خیلی ترسید.پشت بوته ای پنهان شد و خوب گوش کرد.صدای بچه گربه ای
بود که تنها و سرگردان میان گل ها می گشت و میومیو می کرد.
موش کوچولو که خیلی از گربه ها می ترسید، از پشت بوته ها به بچه گربه نگاه می کرد و از ترس می لرزید.بچه گربه که مادرش را گم کرده بود، خیلی ناراحت بود. موش کوچولو می ترسید اگر از پشت بوته خارج شود، بچه گربه او را ببیند و به سراغش بیاید و او را بخورد؛ اما بچه گربه آن قدر نگران و ناراحت بود که موش کوچولو را پشت بوته ی گل سرخ نمی دید.
راوی: او فقط می خواست که مادرش را پیدا کند.با صدای بلند می گفت:
گربه: «میومیو مامان جون من اینجام، تو کجایی؟»
راوی: او آنقدر این جمله را تکرار کرد تا مادرش صدای او را شنید و به طرفش
آمد و او را با خود از باغ بیرون برد.
موش کوچولو نفس راحتی کشید و دوباره مشغول بازی شد.همین طور که زیر بوته ها می دوید و ورجه ورجه می کرد، چشمش به چیزی افتاد که زیر بوته ها برق می زد.
به طرف آن رفت، یک آینه کوچک با قاب طلایی بود.موش کوچولو توی آینه نگاه کرد و خودش را دید.خیال کرد یک موش دیگر را می بیند.خوشحال شد و شروع کرد با عکس خودش حرف زدن.
موش:«سلام، میای با من بازی کنی؟» دهان موش کوچولوی توی آینه تکان می خورد ولی
صدایی به گوش موش کوچولو نمی رسید.
راوی: موش کوچولو آنقدر با موش توی آینه حرف زد که حوصله اش سر رفت و ساکت شد.
بلبل که روی درختی نشسته بود و او را تماشا می کرد خنده اش گرفت و...
بلبل: «آهای موش کوچولو، اون آینه است. تو داشتی با عکس خودت توی آینه حرف می زدی.»
موش کوچولو سرش را بلند کرد.بلبل را دید. پرسید:
موش: «یعنی این خودِ من هستم؟من این شکلی هستم؟»
بلبل جواب داد:« بله، تو این شکلی هستی.آینه تصویر تو را نشان می دهد.»
راوی: موش کوچولو بازهم به عکس خودش نگاه کرد و از خودش خوشش آمد. او با خوشحالی خندید.بلبل هم خندید.چندتا پروانه که روی گلها پرواز می کردند هم خندیدند.گل های توی باغ هم خنده شان گرفت. صدای خنده ها به گوش غنچه ها رسید.غنچه ها بیدار شدند و آنها هم خندیدند و بوی عطرشان در هوا پیچید.
بلبل شروع کرد به خواندن:
من بلبلم تو موشی
تو موش بازیگوشی
ما توی باغ هستیم
خوشحال و شاد هستیم
گل ها که ما را دیدند
به روی ما خندیدند
راوی: آن روزموش کوچولو دوستان زیادی پیدا کرد و حسابی سرگرم شد. وقتی حسابی خسته شد و خوابش گرفت، دوید و به لانه اش برگشت و خوابید.
انتخاب نقش:
در انتخاب نقش با توجه به خصوصیات دانش آموزان نقش راوی به نرگس واگذار شد چون او نسبت به سایر دانش آموزان خجالتی است.
نقش موش به سعیده واگذار شد چون سعیده نسبت به بقیه دانش آموزان دوستان کمتری داشت.
و انتخاب بقیه نقشها با داوطلبی دانش آموزان انجام شد.
تهیه ابزار و وسایل نمایش :
ابزار و وسایل توسط دانش آموزان و خود معلم تهیه میشود و برای این داستان بچه ها ماسک گربه و موش را با خود به مدرسه آوردند و با استفاده از آنها هر کدام نقش مربوط به خود را به عهده گرفتند.
چک لیست مشاهده ای ایفای نقش:
1- نقش خود را به خوبی اجرا کردند؟ بلی خیر
2- نقش خود را جدی بازی میکند؟ بلی خیر
3- تقلید صدا را به خوبی انجام میدادند؟ بلی خیر
4-دیالوگ های خود را درست و به جا ادا میکنند؟ بلی خیر